26 november 2025
Een glaasje te veel of een joint voor je achter het stuur kruipt? Geen goed idee. Niet alleen omdat het gevaarlijk is, maar ook omdat de gevolgen zwaar kunnen zijn - juridisch, financieel én professioneel.
In 2023 speelde alcohol een rol bij 11% van de verkeersongevallen. In weekendnachten loopt dat cijfer op tot maar liefst 40% als ook drugs worden meegerekend. Als ondernemer of professional wil je geen risico lopen, noch voor jezelf, noch voor je medewerkers.
Bij een alcoholcontrole zal de politie de bestuurder in eerste instantie onderwerpen aan een ademtest. Die geeft één van de volgende resultaten:
Sedert 01.05.2024 werd de wachttijd van 15 minuten afgeschaft, waardoor je als bestuurder meteen na de ademtest onderworpen zal worden aan een ademanalyse. Deze analyse zal weergeven hoeveel het exacte alcoholgehalte bedraagt, uitgedrukt in mg/l UAL (“milligram per liter uitgeademde alveolaire lucht”). Na de eerste analyse kan verzocht worden om een tweede analyse uit te voeren. Indien het verschil tussen de eerste en tweede analyse te groot is, zal een derde analyse plaatsvinden.
De gevolgen hangen af van het gemeten alcoholgehalte, samengevat als volgt:
Voor professionele bestuurders gelden nog strengere normen.
Indien de ademtest en/of analyse geweigerd wordt en er geen wettige reden voorhanden is (zoals bijvoorbeeld een medische aandoening), zal een onmiddellijk rijverbod van 6 uren opgelegd worden. Tevens kan een onmiddellijke intrekking van 15 dagen worden opgelegd worden en kan een dagvaarding voor de politierechtbank volgen.
Het rijden onder invloed van drugs wordt door de wetgever streng aangepakt. Aan de hand van een checklist gaat de politie na of er uiterlijke tekenen aanwezig zijn die kunnen wijzen op recent druggebruik.
Sinds oktober 2024 werkt de politie met een nieuwe checklist, bestaande uit 2 delen. Deel A bevat grotendeels dezelfde tekenen van de vorige checklist (glanzende ogen, tranende ogen, wazige ogen, bloeddoorlopen ogen, etc.). Deel B van de checklist bevat dan weer een lijst met tekenen waarbij recent druggebruik sterk vermoed wordt.
Zijn er voldoende uiterlijke kenmerken die wijzen om drugsintoxicatie , dan volgt een speekseltest. Via een speekseltest kan de politie nagaan of, en welke, verdovende middelen werden gebruikt (cannabis, (meth)amfetaminen, opiaten, …).
Geeft de speekseltest een positief resultaat? Dan wordt het rijbewijs onmiddellijk ingetrokken voor 15 dagen. Daarna volgt opnieuw een test alvorens je weer mag rijden. Tevens volgt op latere datum een dagvaarding voor de politierechtbank. Die kan een boete, rijverbod én herstelonderzoeken opleggen.
Alcohol-/drugsintoxicatie en dronkenschap vormen afzonderlijke misdrijven in de Wegverkeerswet. Je kan dus alcoholisch geïntoxiceerd zijn, zonder dronken te zijn. Of (in een soortgelijke toestand als) dronkenschap verkeren ten gevolge van druggebruik, zonder alcohol te hebben genuttigd.
In tegenstelling tot alcohol- en/of drugsintoxicatie, wordt dronkenschap niet op een wetenschappelijke manier vastgesteld. De vaststelling van dronkenschap gebeurt eerder op een subjectieve manier, aan de hand van uiterlijke kenmerken en het getoond gedrag: wankel stappen, verward praten, slechte oriëntatie in tijd en ruimte, …
De rechtspraak definieert dronkenschap als “het verlies van de bestendige controle over zijn daden als gevolg van inname van alcohol”.
Word je als dronken bestempeld, dan zijn de gevolgen ernstiger dan bij een gewone alcohol-/drugsintoxicatie. Dronkenschap wordt in de wet zwaarder bestraft.
En let op: veroorzaak je een ongeval in staat van dronkenschap, dan kan je verzekeraar een regresvordering instellen. Je draait dan zelf op voor álle kosten, ook die van het slachtoffer.
In geval van dronkenschap of alcoholintoxicatie kan de rechtbank een alcoholslot opleggen. In dat geval mag de veroordeelde bestuurder enkel een motorvoertuig besturen dat is uitgerust met een alcoholslot, voor een termijn van 1 tot 3 jaar.
Een alcoholslot is een klein toestel dat geïnstalleerd wordt in het voertuig. Voordat het voertuig kan starten, dient een blaastest afgelegd te worden. Is deze blaastest positief, zal het voertuig niet starten.
Bij een negatieve blaastest zal het voertuig wel starten. Na 5 à 10 minuten zal een eerste herhalingstest plaatsvinden, gevolgd door volgende testen tussen 15 en 45 minuten na het starten van het voertuig.
Het alcoholslot is gekoppeld aan een omkaderingsprogramma, waar telkens de gegevens van het alcoholslot uitgelezen worden. Bij niet-deelname aan het omkaderingsprogramma, zal de motor van het voertuig geblokkeerd worden.
Een alcoholslot brengt bovendien een aanzienlijk prijskaartje met zich mee. De kostprijs van de installatie van het alcoholslot, in combinatie met het omkaderingprogramma, bedraagt gemiddeld rond de 4.000,00 EUR. De rechtbank kan echter wel de gunst verlenen om in bepaalde gevallen de kostprijs van het alcoholslot in mindering te brengen van de geldboete.
Krijg je een rijverbod opgelegd, dan kan de rechtbank verplichten tot medische en psychologische testen vóór je weer de weg op mag. Het rijverbod blijft als dusdanig gelden totdat de herstelonderzoeken succesvol zijn ondergaan, ook al is de termijn van het rijverbod intussen verstreken.
Blijk je niet geslaagd voor deze herstelexamens word je geacht rijongeschikt te zijn, en dient een wachttijd van minstens 6 maanden doorlopen alvorens de onderzoeken opnieuw te ondergaan.
In geval van een verslavingsproblematiek, of frequent alcohol- en/of drugsmisbruik, kan de rechtbank een bestuurder bij toepassing van artikel 42 Wegverkeerswet ongeschikt verklaren om een motorvoertuig te besturen.
In de rechtspraktijk wordt deze maatregel steeds vaker toegepast, doorgaans na een gerechtsdeskundig onderzoek met haaranalyse om de rijgeschiktheid te beoordelen. Door middel van een haarstaal kan men immers tot enkele maanden terug in de tijd controleren of sprake is van alcohol- en/of druggebruik.
Deze rijongeschiktheid is van onbepaalde duur en betreft een beveiligingsmaatregel. Het is dus geen “straf” in de juridische betekenis. De vervallenverklaring van het rijbewijs gaat meteen in vanaf de uitspraak.
Om opnieuw rijgeschikt te worden verklaard, moet een verzoekschrift ingediend worden bij de rechtbank, ten vroegste na verloop van 6 maanden na de definitieve uitspraak. Dit verzoekschrift dient vergezeld te zijn van stavingstukken waaruit de rijgeschiktheid blijkt. Dit zijn vaak medische rapporten, zoals haar- of bloedanalyses om aan te tonen dat geen sprake meer is van middelenmisbruik.
Bij gebrek aan voldoende bewijs van rijgeschiktheid kan de rechtbank het verzoek afwijzen, of eventueel een nieuw deskundigenonderzoek bevelen. Wordt de rijgeschiktheid niet toegekend, dient opnieuw een wachttijd van 6 maanden doorlopen.
Rijden onder invloed van alcohol en/of drugs is niet alleen onverantwoord, maar brengt ook enorme risico’s met zich. Je bedrijf, je verzekering, je reputatie, je vrijheid - alles staat op het spel.
Beter voorkomen dan genezen dus.
Dan staat Atrius Advocatenkantoor klaar om je daadkrachtig en discreet bij te staan. Van strategisch advies tot effectieve verdediging voor de politierechter - wij zorgen voor helderheid, structuur en resultaat.